Paradoxaal leiderschap gaat over het benutten van de kracht van tegenpolen. Een thema van alle tijden. Maar op dit moment ook zeer actueel nu we in Nederland en de rest van de wereld steeds meer richting of-of-denken lijken te gaan. Tegenstellingen worden groter en meningen extremer. In plaats van te focussen op de overeenkomsten, worden de verschillen uitvergroot. Zodat het voelt alsof we de grip kwijtraken. Tijd voor en-en-gerichte mensen die willen verbinden en de goede elementen van beide uitersten kunnen herkennen en verenigen. Tijd voor een boek dat ons daarop wijst en bij helpt.
Elke beweging creëert haar tegengestelde. Hoe dominanter de snelheid, des te belangrijker de beleving van traagheid. Hoe meer je op je wenken bediend wordt, hoe meer je zelf wilt doen. Als de controle toeneemt, dan groeit de zin om de regels te breken. Des te intenser de massaproductie, des te groter de drang naar individualisering. En dat is precies waar het boek “Paradoxaal Leiderschap” van Ivo Brughmans over gaat.
Het boek is ontstaan uit een gevoel van noodzaak bij de schrijver. Noodzaak omdat het dominante paradigma van of-of-denken zwaar tekortschiet. De problemen in de huidige samenleving en organisaties kunnen niet opgelost worden als we ze blijven zien als enkelvoudige en eenduidige of-of-keuzes: of controle of empowerment, of kosten besparen of innoveren, of vanuit eigen visie innoveren of vanuit de marktvraag…
Paradoxaal Leiderschap bestaat uit twee delen. Deel 1 ‘in het lab’ is erop gericht om de lezer helemaal mee te nemen in deze andere, vaak ongewone manier van denken in termen van en-en. In dit deel wordt een conceptueel kader geschept dat beschrijft wat paradoxen en polariteiten zijn en hoe ze werken. Daarna volgt de probleemstelling waarom het traditionele of-of-denken tekortschiet. Waarna het en-en denken wordt toegelicht en de noodzaak om deze manier van denken toe de passen in de huidige tijd.
Deel 2 ‘op de werkvloer‘ gaat over het toepassen van het en-en-perspectief op een aantal bekende management- en businessvraagstukken. Tot deze vraagstukken behoren het richting bepalen en sturen van een organisatie, team of afdeling, het doorvoeren van veranderingen, het snijpunt van individu en organisatie en het bepalen van competenties die nodig zijn om met paradoxen om te gaan.
Ivo Brughmans geeft in zijn boek voorbeelden, oefeningen en vertalingen naar de praktijk. Zeer praktisch in het boek zijn ook de kaders met kernpunten van hetgeen hij per hoofdstuk behandeld heeft. Het is ook zonder twijfel vast te stellen dat hij in het onderwerp zeer kundig is. Ik denk dat hij zelf ook door het op te schrijven een diepgaander begrip heeft gekregen over het onderwerp. Het vatten van observaties op papier stellen je namelijk in staat je ervaringen en gedachten te herbeleven en dieper in de betekenis ervan door te dringen.
Toch heb ik als lezer de behoefte verder de diepte in te gaan in het boek. Specifieker inzicht in verschillen tussen branches, type organisatiestructuren, culturen etc. De inhoud van het boek lijkt in een aantal opzichten zelf soms een paradox. Terwijl beschreven wordt hoe belangrijk het en-en-denken en het soepel schakelen tussen tegenpolen is, ontstaat het beeld dat de meeste organisaties en managers alleen maar of-of-denken in zich hebben. Het neigt daarmee enigszins naar zwart-wit denken terwijl heel veel afdelingsmanagers en directies absoluut in staat zijn om te schakelen tussen tegenpolen naar gelang de situatie dit van hen vergt.
Het boek zet hoe dan ook wel degelijk aan tot nadenken en zelfreflectie. Ben ik als manager zo soepel in het schakelen tussen tegenpolen als ik zelf denk? En hoe ervaart mijn team dat? Op welke manier wordt mijn organisatie bestuurd etc? Daarmee is het goed leesvoer voor elke manager. Mocht die tijdens het lezen tot de conclusie komen dat er binnen de organisatie of afdeling een uitdaging heerst op het gebied van en-en-denken, dan lijkt het mij verstandig om contact op te nemen met Ivo Brughmans. Een diepgeworteld probleem op dit vlak is niet op te lossen op papier maar vergt een grondige interventie.
Lees meer reviews op managementboek.nl